Sınırları insan erdemleriyle belirlenmiş, ne sınıfsal ne de etnik nedenlere mahkum olmamış doğrularımızla özgürlük ve demokrasi mücadelesini sürdüreceğiz...

BURADAYIZ İŞTE...

OKURLARIMIN DİKKATİNE. BLOGUMDA TEKNİK BİR ARIZA YA DA BİR SALDIRI GERÇEKLEŞMİŞTİ.. ŞİMDİ HER ŞEY YOLUNDA...EMEKLERİMİZ BURADA... SAĞLICAKLA KALINIZ...

PARALEL BİR BLOG DA DEVAM EDİYOR...

Yeni blogun adresi: http://mirural.blogspot.com/

ŞU AN İZLEMEKTE OLDUĞUNUZ BLOG ADRESİ İLE YENİ BLOG ADRESİ BİRBİRİNE ÇOK YAKINDIR. İLGİNİZE TEŞEKKÜRLER.

MİHRAC URAL

...

...

...

...

TÜRK MODERNLEŞMESİ JAKOBENİZM VE BONAPARTİZM

Yener Orkunoğlu

Türkiye'de modernleşme hareketinin tarihini ve modernleşmenin toplum üzerinde yarattığı etkileri incelemek ve aynı zamanda modernleşme konusunda liberal entelektüellerin yarattığı yanılsamaları açığa çıkarmak zorundayız.
Liberal entelektüellerin çarpıttığı bir konu var. Siyasal İslam'ın yörüngesine girmiş bir çok entelektüel, Türkiye'deki Kemalistleri Jakoben olmakla suçlarlar. Yani Jakobenizm, darbeci ve anti-demokrat olmakla özdeşleştirilir. Böylesi bir değerlendirme, Jakobenizmin çarpıtılmasıdır. Kemalizm'i, Jakobenizm olarak değerlendirmek, Jakobenizme karşı bir haksızlıktır. Çünkü Jakobenizm, Fransız Devrimi döneminde küçük burjuvazinin (baldırı çıplakların) radikal bir devrimci hareketi olarak doğdu. Fransız Devrim hareketinin sol kanadını oluşturur.
((Devamı orta sol sutunda))

..

..

Mihrac Ural

Mihrac Ural

Yeniden felsefe okumak


Cumhuriyetin Doğuya sırtını dönmesinin mahkumu idik. Alfabe kırılmasının sonucu da, okuma adına nemiz var nemiz yok, arşivlerin küfüne terk edildi. Osmanlıdan çıkıp gelmiş haliyle zaten olmayan okumalara, sıçramalardan oluşan, dengesiz ve sonuçta eksiklikten kaynaklanan bir topallamaya düştük. Bu da, ülkemiz felsefe bilincinin derinlik ve bütünlüğünü oluşturacak zincir halkalarının kopuk olmasını getirmiştir.
Yunan felsefesi akılcılığının Aristo’yla temsil edilen sunumunu, İslami bir yorum ve ilerleyişle ele alan Farabi’de ifadesini bulan akılcılığa karşı, “ Tahafüt el Felasife” diyerek, dünya ve ahiret işinde akıla yer bırakmayan Gazali’nin, bu güne kadar süren tutuculuğundan yana saf belirlemiştir. Gazalinin, “filozoflar”ın aklın hareketinden yana dünyevi olayları yorumlayan yaklaşımlarına karşı yaptığı eleştirilere, aklın bir militanı İbni Rüşt’ün ünlü cevabı olan “Tahafüt el Tahafüt” ü tanımazlıktan gelmiştir. Böylece sağ, Yunan ve batı felsefe okumaları eksiğiyle iki ayağı topal hale gelmiştir. Dayandığı felsefi okumaların karşıtlarını da bilmemekle, sığ kalmıştır.((Devamı sol ana sutunda))

****

****

24 Nisan soykırımı hepimizi katletmişti...

Mihrac Ural

Osmanlının yürüttüğü son katliam olan Ermeni jenosidi –soykırımı- hepimizi katletmişti. Tam 93 yıldır sürmekte olan zorunlu sürgün ile insanlık sucunda İttihat –Terakki’nin ‘SOYKIRIM’ imzası vardır.

Ermeniler, kendi uygarlık katkılarıyla Anadolu’ya renk katan, bölgemizin en eski uluslarından olup, ”katli vaciptir” denilerek yurtları yakılmış, eski çağların bile tanık olmadığı bir vahşetle toptan sürgüne mecbur edilerek, 1,5 milyon insanı katledilmiştir; sürgünde ayakları telef olan uygar insanlar, Aziz Paşa’dan ayakkabı talep edince, “Rahat yürüsünler diye bunlara ayakkabı giydirin” diyerek verdiği emirle, “ayaklarına at nalı çakılmıştır”. Aç çocuklara, yüksekten sarkıtılmış ipe bağlı ekmekle, tavşan kaç tazı tut oyunu oynayarak işkence yapan, “su içerken yılan bile dokunmaz” erdemini ayaklar altına alarak, susuzluktan yerdeki su birikintisine yüzü koyun uzanıp su içen insanları topluca kurşuna dizen bir vahşet yaşanmıştır.

Dünya kamuoyunca tüm çirkefliğiyle bilinen bu katliamın Osmanlı sorumluluğunda olmasına karşın, TC. dahi bu kirli mirası reddetmeye yanaşmamış, Osmanlıyı savunmuştur; Maktulleri, katil ilan ederek saldırıya geçmiştir. Gerçekler sürekli inkar edilerek, yadsımaya dayalı bir düşünce sistematiği kurulmuştur.

“Resmi tarih” diye ünlenen tezler, inkarların tarihi olarak topluma dayatılmıştır.**19. yy sonlarından başlayarak, Katolik ve Gregoryan (Ortodoks) diyerek birbirlerine kırdırılan, tenkil ve sürgünlerle, mal mülklerine el konularak baskı altında tutulan Ermenilere yönelik soy kırımı, I Dünya savaşının, malum bol bahaneleri altında girişilmiştir (24 Nisan 1915).

Savaş sırasında, önce Ermeni gençlerinin Askere alınarak silahsız bırakılması ve ardından toplu tasfiyelerin yapılması, geride kalan Ermeni halkının Tenkil ve sürgünlerine geçilmesi. Bu konuda talimatların dakik bir biçimde, en yetkili resmi merciler tarafından istenip, izlenmesi. O dönemin Sadrazamı (Başbakanı) Talat Paşa’nın, başından itibaren olayları, dikkatlice takibi, emirler vermesi, istatistik tutması (iskan edecekleri yerde dahi nüfusa göre oranlarının %5 geçmeyecek düzeyde tutulmaları talimatları da dahil) ve bunun en ince ayrıntısına kadar yazılı özel notlarla tescili, Ermenilere reva görülen her şeyin, planlı bir tarzda icra edildiğini göstermeye yeterlidir (Ermeni tehciriyle ilgili Talat Paşa’nın tutanakları için bkz. Murat Bardakçı, Hürriyet gazetesi, 24 Nisan 2006’dan itibaren yayınlanan dizi) Bu, Ermenilere ilişkin, adına ne konulursa konulsun, yapılacak olanların önceden planlanmış eylemler olduğunu gösterir.

Bundan sonra, sonuçlara bakılarak, yapılanlara verilecek ad, tanımlamaya geçilir.*Böylesine planlı ve en ince ayrıntısına kadar takip edilmiş ve bir etnik topluluğa yönelen, sonuçta en iyimser tahminlerle, el yazması tutanaklardaki rakamlarla bir milyon (1000 000) üzerinde Ermenin ölümüne yol açan, kimi şehirlerde nüfusu yüz binlerden sıfıra indiren, çoluk çocuk on binlerce canın etnik yapısını değiştirmek için farklı etnik toplumlara dağıtan, topraklara el koyan, binalarını yıkan, her türden maddi ve canlı servetine el koyup katleden girişimlere, soy kırımından başka bir ad verilemeyeceği görülür.

Bu bir soykırımdır. (..)Osmanlıdan, cumhuriyete süre gelen bu aklın, daha uzun süre yürürlükte olma tehlikesi tüm çıplaklığıyla kendini göstermektedir. Tarihimizle cesurca yüzleşmeden bu aklı toplumsal işlevlerimizden ve geleceğe ilişkin yaşam planlarımızdan söküp atmak güç gibi duruyor.
((*)Ermeni jenosidi ve Kürtleri inkarı –Mihrac Ural)

**
Sıranın kendisine gelmeyeceğini sananların dikkatine, bu vatanın birimize değil, hepimize ait olduğunu bir kez daha, bin kez daha yeniden birbirimize kanıtlamakla yükümlü olduğunuzu artık anlamak zorundasınız.

Bilmelisiniz ki, farklılıkları içselleştirmek, onlarla barış içinde yaşamayı fiilen gösterip, haklarını anayasal ve kurumsal güvencelerle kökleştirmek ertelenmez bir görev haline gelmiştir, bu yapılmadıkça bu vatanın hepimize ait olduğuna kimseyi inandıramazsınız.

Mümkünü, imkansız hale getirmeye devam ederseniz, sizi biz farklılar, ayrı varlıklar bile kurtaramaz. Bunun vebali, Hrant Dink’in katline yol açan akıl sistematiğinin kıyımına tek tek ve topluca maruz kalmaktır bilesiniz.
((*)Hrant Dink'in Katli ve Tarihi Gerçekler –Mihrac Ural)


Murat Altunöz’ün Beklenen Kitabı Kırılgan Zamanlar Çıktı…

2002 Ocak ayında başladığımız yolculuğumuza 7 yıldır devam ediyoruz. Karalama Dergisi, ülkenin koşullarına göre bazen inişler ve çıkışlar yaşamamıza rağmen her geçen gün dergimizle daha da büyüyoruz.

Karalama Dergisi olarak;
Şair Nevruz Uğur ve Halil İbrahim Yıldız’ın kitaplarından sonra Karalama’nın Kurucusu ve halen Editörü olan Murat Altunöz’ün Kırılgan Zamanlar adlı kitabını yayımladık.
Geçmiş zamanların, kırılmış, yalnız ve hüzünlü dizelerinde bulduk kendimizi,
Her dize de bir direniş, bir sürgün, bir ayrılık ve özlem var.
((Devamı sol alt sutünda))

...

...

Yerel Çeteleşmenin Boyutu...

Murat Altunöz /Gazeteci

Çeteleşme yıllar sonra Ergenekon operasyonuyla tekrar gündeme geldi. Eskiden bildiğimiz mafya sistemi çökmüş artık daha organize ve daha profesyonel bir hal alan almıştır.Bazı yazarlar, Emekli Polisler ve Emekli askerlerinde içinde bulunduğu yeni bir yapı ortaya çıktı.Aslında bu tür çeteleşmeler yıllardır hep ülkemizde vardır. Ama bu hafta benim bahsetmek istediğim yerel çetelerdir. malesef son yıllarda ciddi anlamda yerel çeteleşme ve Organize suçlarda bir çoğalma vardır. Zaten Hatay il Emniyet Müdürü Osman Çapalı'da bu konuya dikkat çekerek " Bireysel suçlar artık organize suçlara kaymıştır" demiştir.
((Devamı sol ana sutunda))


İNTERAKSİYON

Faiz Cebiroğlu
Her gelişim, karşılıklıdır. Her ileriye yönelik değişim, bir interaksiyondur. İnteraksiyon, karşılıklı etkileşim oluyor. İnsanlar, başkalarıyla birlikte yer alarak, başkalarıyla birlikte öğrenerek sosyal yönlerini geliştiriyorlar. Sosyal yönünü geliştiren insan, aldığı öğreti ve deneyimlerle bireysel yönünü ”işleyerek” yapılandırıyor. Yapılanma, ”özbilinç” ve ”özgüven” ile nitelik bir hal alıyor.

İnteraksiyon ya da karşılıklı etki, yaşadığımız toplumda, değişik yer ve ortamlarda farklı farklı oluyor. Dille başlayan diyaloğa; insanların bulunduğu yaşam tarzları, çalışma biçimleri ve kısacası sahip oldukları sınıfsal konumları da ekleniyor. Sosyal sınıf, gelişimde ”ana halka” oluyor. Sosyal sınıf, ileriye yönelik değişimin ”can alıcı noktasını” oluşturuyor.

(Devamı orta ana sütunda )
http://mirural.blogspot.com/

...

...

Yabancılaşmanın Dinamiği


Mihrac Ural

Yabancılaşma, insanlık ailesini birbirine yakınlaştıran, farklarını hızla öteleyen özel mülkiyeti ve olumsuz sonuçlarını bile köşeye sıkıştırma işlevi gören sonuçlarıyla, olumsuz değil çok olumlu bir role sahiptir. Tarihsel süreciyle derinleşip geliştikçe gerçekleşen yabancılaşma, insana çok daha cüretkâr olma, çok daha özgürce beyin labirentlerinde kurguladığı fantezileri yaşama ve bunu yaparken de dar anlamda aile, mahalle gibi klancı darlığın etkiler altında kalmayıp, geniş anlamda da ulusal sınırları aşıp belki başlangıcı sanal âlemin nimetleriyle, bilgi çağının iletişim olanaklarıyla bu tutku ve arzularının doruklarını zorlama şansını elde etmektedir.Yabancılaşma olmasaydı, emeğin sosyal etkilerinden bahsetmemiz mümkün olamazdı. Emek ne kadar sahibinden uzaklaşır, ne kadar sahibine belirgin olmaktan çıkarsa, o kadar evrensel ölçeklerde hizmet sunmaya başlamış demektir. Ve bir o kadar kültürel farklılıklarını hesaba katmadan ( renk, ırk, ulus, coğrafya, bölge farkı tanımadan) insan türüne ait hale gelmiş demektir.
((Devamı orta ana sol sütunda: ))
http://mirural.blogspot.com/

..

..

MİLLİ MARŞLAR

Ayşe Hür
1955'te İsveç'ten bir kız jimnastik ekibi İstanbul'a gelir. Spor ve Sergi Sarayı'nda yaptıkları gösteriyi piyano eşliğinde söyledikleri bir şarkıyla bitirirler. Şarkı ‘Tre Trallade Jantor’dur. O sırada salondaki bütün izleyiciler ayağa kalkar ve ‘Dağ başını duman almış/Gümüş dere durmaz akaarrrrr….’diye İsveçli sporculara eşlik eder. Durumu bilmeyen İsveç medyası olayı "centilmen Türk seyircisinden jest" olarak yorumlar. Nereden bilsinler, tam 40 yıl önce şirin şarkılarını millileştirdiğimizi…
“Üsküdar’a gider iken aldı da bir yağmur/Katibimin setresi uzun eteği çamur… diye başlayan ünlü türkünün bestesi 1853-1856 Kırım Savaşı sırasında İstanbul’daki Selimiye Kışlası’nda kalan ‘eteklikli’ İskoç Alayı’na moral vermek için yazılmış ‘Donsuz askerler…’ diye başlayan bir asker şarkısıdır. II. Mahmut döneminde (1808-1826) modernleşme çabaları sırasında askerlere giydirilen setre ve pantolon mutaassıp çevreler tarafından ‘sokağa donla çıkmakla’ eşdeğer görülmüş, özellikle de ‘gavur mukallitliği’ denilen bu modernleşme hareketine çabuk uyum gösteren eli yüzü katipler halkın diline düşmüştür. Bir İstanbul külhanbeyi, bu katiplerle alay etmek için, Üsküdar yolu üzerinde olan Selimiye Kışlası’nda kalan İskoç askerleri için yazılan marşın müziğine Türkçe sözler yazar ve ünlü Katibim türküsü ortaya çıkar.
1974 Kıbrıs ‘Barış Harekatı'ndan sonra bir Yahudi şarkısına Türkçe sözler yazılmış ve ortaya Ayten Alpman’ın ünlü Memleketim şarkısı çıkmıştır. 1980 darbesinden sonra solcu mahkumları ‘millileştirmek’ için marş niyetine binlerce kez çalındığı için bu gün pek çok eski mahkum, bu şarkının adını duyduğunda bile ciddi bir gerginlik yaşar. On binlerce Fenerbahçelinin coşkuyla söyledikleri Yaşa Fenerbahçe Marşı, Franko dönemine ait faşist güfteli Viva L'Espanya (Yaşa İspanya) adlı İspanyol marşıdır ve bugün İspanya’da pek çok kişi bu marşı duymaya tahammül edemez. Ülkücülerin söylerken gözlerini yaşartan “Çırpınırdı Karadeniz/Bakıp Türkün Bayrağına” türküsü 18.yüzyılda yaşamış Sayat Nova adlı Ermeni sanatçının Kamança adlı şarkısının Türkçesi’dir.

((devamı sol büyük sütunda))

4 Ekim 2007 Perşembe

Osmanlı Aklı
ve
1877 Meclis-i Mebusan-ı





Bedreddin Mahir

Bedreddin.mahir@gmail.com

17 Ağustos 2007


Tarihçi İlber Ortaylı, “Osmanlı bu gün devam ediyor. Tarihte süreklilik vardır, bu unutulmamalı. Ne kadar kırsan da devam eder.” (Tarihin sınırlarına yolculuk, s:118). Bu görüşe araştırmacı yazar, Emre Kongar’da “Türkiye cumhuriyeti, altı yüz yıllık Osmanlı imparatorluğunun bir ürünü olarak düşünülebilir. Atatürk (1881-1938) tarafından eski düzene karşı bir tepki olarak kurulan Cumhuriyet, yaklaşık yüz yıl sonra bile, imparatorluğun kimi niteliklerini yapısında taşımaktadır” der (21.yüzyılda Türkiye, s;49). Bu tespitler yerinde ve doğrudur. Tarihin içinden çıkıp geldiği haliyle Osmanlı, Kurumsal olduğu kadar akıl olarak da içimizdedir.

Bu makalemde Osmanlının kurumsal, yapısal ve dil olarak aramızda ne kadar yaşadığı konusuna değinmeyeceğim. “Osmanlıca ve Alfabe” başlığını taşıyan makalemde buna nispeten değindim. Bundan sonra da değinmeye devam edeceğim. Ancak, bu makalede kısaca Osmanlı Aklı’nın içimizdeki yaşamından bir kesit vermekle yetineceğim. Bunun için geçmişten ve bu günden vereceğim iki anekdotla, 1877 Osmanlı parlamentosunda dile gelen Osmanlı aklının bu gün de nasıl kendini gösterdiğine tartışmaya açacağım.

Yıllar önce uzun uzadıya yazdığım “Osmanlı Aklı” broşürümde yaptığım aktarmalar bu günkü konum için bilgi verici niteliktedir.

Konu örnekleri;


Birincisi; Özellikle Fatih’le birlikte başlayan kardeş katli ve yüksek bürokratların fiziki tasfiyesi süreci, Osmanlının devlet içi kadro sorunlarında ve hakim ailenin imparatorluk egemenliğindeki sorunlarını çözümde temel bir yöntem olarak hakimiyetini belirteceğim. Bu aynı zamanda iç karışıklıklarda karşıt boyların, aşiretlerin tasfiyesine uzandığının hikayelerini hatırlatacağım. Bu amansız sürecin çarpıcı bir olayında, Osmanlı aklının küçük çocukların katlinde bile “tüm düşmanlarımız geçmişte çocuktu, büyüdüler ve bize düşman oldular” ilkesinin bir doğrama atölyesi olarak çalıştığı görülür. Tarih boyunca “Katli vaciptir” söylemi, Osmanlı tuğrası gibi, farklılıklar arası ilişkinin temelini oluşturmuştur.

Dönem celali isyanları dönemidir. On binlerce insanı öldürüp kuyulara doldurmasından dolayı Kuyucu lakabını kazanmış Murad Paşa, celali isyanlarını bastırmakla görevlendirilir. Kuyucu, “Haftada bir hatim indiren, Nakşibendi tarikat şeyhlerinin dizinden ayrılmayan, elinde tespihi düşmeyen, beş vakit namazını kaçırmayan, Allah korkusu olan bir adamdı” (Ragıp Şevki Yeşim, Hayat tarih mecmuası yıl 1967, sayı 4, s:19) Böylesi bir Osmanlı Paşası, esirler dahil düşman gördüğü her insanın kafasını keserek, kesik başlardan duvarlar örmekle de ünlüdür. Ancak Yeniçerileri cellatlarının dahi, esir yığınları içinde bir çocuğun kafasını kesmekte gösterdikleri çekinceye karşı tepkisini, çocuğu tutup silkeleyerek bir çukurun eşiğine getirir “Çukurun başına gelince, Paşa çocuğu kuvvetle silkeledi yere yıktı, sonra yavrunun başını şiddetle burdu, sıktı, bedbaht çocuğun kısa süren çırpınmasına dizini dayayarak mani olduktan sonra, küçük cesedini kaldırıp çukura attı.” Olayı şiddetle izleyenlere, son söz olarak, “tüm düşmanlarımız geçmişte çocuktu, büyüdüler ve bize düşman oldular” diyerek çadırına çekildiği belirtilir. (Adı geçen mecmua, s:20)

Bu aktarımın gerçekliği ve ortaçağ dönemindeki yerini uzun uzadıya tartışmak mümkün. Ancak Osmanlı aklı, tüm süreci boyunca bu tür işlevleriyle anılan bir akıl olarak var olduğu tartışma götürmez tarihi bir gerçektir. Hatırlatmak içinde, “ 1606’da sultan I.Ahmed (1603-1617), Sadrazam Derviş Paşa’yı çadır ipi ile boğdurup kımıldadığını görünce de kendi hançeriyle başını kopardıktan sonra Kuyucu Murad Paşa’ya mührü verdi(ğini)” (Agm, s:19) belirtmekle yetineceğim.

İkincisi; Burada kanlı bir şeylerden bahsetmeyeceğim. Bilimden söz edeceğim. Aktaran ünlü milliyetçi bilim adamı Taha Akyol.

Taha Akyol, Osmanlının kanlı tarihini de iyi bilenlerdendir. Bunun ötesinde sosyolog olmasının verdiği çözümlemelerle de, köşe yazıları, birçokları gibi, bu satırların yazarı tarafından da önemle izlemektedir. Taha Akyol’un, Osmanlı değerlendirmelerinin satır aralarından sızan, ama bir dönemi açıklaması açısından çok önemli bir cümlesi vardır. O da, “hiç kargaşalı göçebe ve durgun köylü toplumundan bilim çıkmamıştır” (Taha Akyol, Bilim ve yanılgı, Milliyet Yayınları 2. baskı, s: 29)

Akyol, bu aklı iyi tanımlamak için de, hiç çekinmeden, Adnan Adıvar gibi derin bir solcunun Osmanlı Türklerinde İlim, Remzi Kitapevi. İstanbul, 1991, sf: 201-202 kitabından şu aktarmayı yaparak, Osmanlı aklının ilimle ilgisine açık bir gönderme yapmıştır. “III. Mustafa(1754-1757), döneminde yapılması istenen asker ıslahatlar için Baron de Tott’dan bir mühendislik okulu açması istenmiştir. Osmanlı bilginleri kendilerinin yetersiz görülmesi ve yabancı birinin görevlendirilmesine içerlenerek itiraz etmişler. Padişahta Barondan en seçkin bilginleri imtihan etmesini istemiş. Baron; “Bu imtihandan, kısaca bir üçgenin üç açısının toplamının ne olduğunu sordum; içlerinden en cesuru bana ‘Üçgenine göre’ cevabını verince, imtihanı daha fazla uzatmaya hacet kalmadığı anlaşıldı…” (Taha Akyol, Age. s:22)

Benimde bunlara bir şey eklememe gerek kalmadı.

Amma Türk Tarih Kurumu Başkanı Yusuf Hallaçoğlu’nun, Osmanlı aklının içimizde hala yaşadığına ve yaşamaya devam edeceğine dair sunduğu tespit okuyucunun ilgisine sunulacak kadar dikkat çekicidir. Hallaçoğlu buyurur ki, “Osmanlının 600 yıllık ayakta kalabilme başarısını kardeş katline borçludur, yoksa Osmanlının mülkü kardeşler arasında pay edilerek kısa sürede parçalanırdı” (29 Ocak 1999, atv, Siyaset Meydanı programı)

Bir büyük kurumun başındaki kişinin, “bilimsel” (!) çözümlemesi ancak bu kadar olur. Bu yaklaşım 5 milyon Km kareden geriye kalan toprağın gerekçesini nasıl açıklar, anlaşılır gibi değil. Başka milletlerin topraklarının zor ve zorbalıkla ele geçirilmesi karşısında, süren kararlı direnme ve özgür olma iradesinin rolü bu kanlı söylemde nasıl yer bulur, hiç belli değildir.

Buna en iyi cevabı Atatürk’ün vereceği çoğu kimsenin aklına gelmez ama ben aktarayım. 7 Şubat 1923, Balıkesir Zağnos Paşa camiinde verdiği “İlk ve son hutbesinde”, “Bulgarlar, Sırplar, Macarlar, Rumlar, sabanlarına yapışmışlar, varlıklarını korumuşlar, kuvvetlenmişlerdir. Bizim milletimiz de böyle fetihlerin arkasında serserilik etmiş ve kendi anayurdunda çalışmamış olmasından dolayı bir gün onlara yenilmiştir” (Aktaran, Cemal Kutay, Türkçe İbadet, Show kitap, 7. baskı, s:154)


Üçüncüsü; I.Meşrutiyet, 23 Aralık 1876 da ilan edildi. Dönem Meşrutiyet dönem.Meclis-i Meb’usan 19 martta 1877’de açıldı. Osmanlının tarumar olmaya başladığı bir dönem. Kafkas cephesi, tuna cephesi, 93 harbi, ardı ardına gelen hezimetler ve Balkanlarda coğrafyanın derinden değişimi. Ama o akıl olduğu gibi, Osmanlı Aklı olarak devam ediyordu.

Mutlakıyet ısrarı, çöküşün derin ve sarsıcı etkilerine rağmen, Osmanlı Aklı için özgürlük diye bir şeyi tanımamaya devamda tecelli ediyordu. O gün, Osmanlı mozaiği içinde Araplar dil özgürlüğü istiyorlar. Kendi ana dilleriyle Osmanlı parlamentosunda kendilerini ifade etmek istiyorlar ama o akıl, bütün yıkımlarına rağmen özgürlüğe yabancıydı ve keskin bir dille reddediyordu. Uluslar özgürlüklerini bir kırılmanın dayatmasıyla elde edebiliyorlardı. Özgürlük, bir kurtuluş savaşıyla Osmanlıya dayatıldıkça sonucu alınan bir özlem, bir ihtiyaç haline geliyordu. O akıl bunu hiç kavramaya yanaşmıyordu.

1877 meclisi açıldığında Arapların dil özgürlüğü konusunda mütevazı talepleri ilk yankılanan talepler arasındaydı. Ortak bir meclis, halkın iradesiyle seçilmiş temsilciler, devlet resmi dili egemen etnik dil, istenen ana dille konuşma hakkı, Mecliste anadil dışında bir dil dayatmasının olmaması. Ama O akıl, buna olanak tanımıyor.

Hikayeyi, tarihçimiz İlber Ortaylı’dan kısaca aktaralım, “Arap dilinin (Arapçanın, bn.) yönetimde ve siyasal hayatta kullanılması ve kabulü sorunu ilk defa 1877 Martında açılan Osmanlı parlamentosunda (Meclis-i Meb’usan, bn.) gürültülü biçimde ortaya çıktı denilebilir. Kuşkusuz parlamentonun müzakere ve yazışma dili yalnızca Türkçeydi. Ancak mebuslar ‘İntihap kanunu’nu müzakere ederken kanun tasarısında yer alan mebus adaylarının Türkçe bilme zorunluluğu maddesine ön planda ve hatta sadece Arap mebuslar itiraz ettiler. Onlara göre Türkçe bilmek zorunluluğu aranmamalıydı. Meclis reisi Ahmet Vefik Paşa bu itirazları kısaca kendine özgü üslupla cevapladı. ‘Aklınız varsa dört yıla kadar Türkçe öğrenirsiniz” (Meclis-i Mebusan Zabıt Ceridesi’inden aktaran İlber Ortaylı, Osmanlı Barışı, Timaş yayınevi, 3. baskı, s;174)



Yorum;

130 yıl sonra, Osmanlı aramızda yaşamaya devam ediyor. Bir yandan seçim meydanlarında il il, ilçe ilçe dolaşarak elinde idam urganıyla, “asmak için ip bulamıyorlarsa işte ip” diye çığırından çıkan bir vahşetle, popülizm yapanlar, yakın dönemde, “ asmayıp ta besleyeli mi” diyenlerin ve bunların tarih içindeki genetik akıl köklerinin, Kuyucu Murat Paşalara kadar uzanan zuhuru aynı çizgide devam ettiği görülmektedir. Osmanlı aklıdır bu. İçlerinde olan, devamı oldukları akıldır bu.

Ama bilinmeli ki, artık hiçbir şey eskisi gibi değildir. Önceki yazılarımda da belirttim, bir kez Suçlukludan, Osmanlıya oradan Cumhuriyete kadar, günümüze dek, uzanan baskıcı tek boyutlu siyasal sistem kırılmıştır. Bu kırılmanın anlaşılması için daha uzun bir süre geçmesi gerekiyor gibidir. Resmi olarak belirginleşmesi için, yerine getirilmesi gereken çok işler var. Ama fiilen kırıldı ve sonuçlarını seçimlerle birlikte gördük. Seçim sonuçlarıyla ilgili yazıda da, hakların ikamesi için yapılacaklar belirlendi.

Kırılmanın ardından ortaya çıkan siyasal tablo, bu bilinçaltının tarihi ezberlerini bozmuştur. Sorunlar, zor ve zorbalıkla çözülebilir olmaktan çıkmıştır. Dün Osmanlıdan ana dili için özgürlük isteyene gösterilen zorbalık, ulusal özgürlükle sonuçlanmıştır. Kardeş katliyle gasp edilmiş toprakların korunabileceğini sananlar, Büyük Kurumların başında olabilirler ama, ne ulusların özgürlüklerini, ne de topraklarının özgürlüklerini önleyebilirler. Osmanlının kardeş katli, gerekli koşullar oluşunca hangi toprak parçasını koruyabildi ki. Kardeş katlinden kala kala Cem Sultan’ın acıklı hikayesi kaldı.

Bu akıl, özgürlükler karşısında içimizde olmaya devam ettikçe, özgürlüklerin sınırı daha da çok genişleyecektir.

Bu gün sorun, temelde Kürt sorunudur. Kürt ulusunun özgürlük sorunudur. Diğer etnik toplulukların sorunu olduğu kadar. 130 yıl sonra açılan 2007 meclisinde, talepler nitelikçe aynıdır, karşı duranların aklıda aynı. Bu karşıtlık böyle devam ederse, uyarım o ki, özgürlük dün olduğu gibi bu günde ezilen ulus ve ulusal topluluklar için dil sınırında kalmayacak kadar, geniş bir yelpazede olacaktır.

Aklı başında olanlar, dönsün 130 yıl önce, hangi siyasal konjonktürden geçilmiş onu okusun, tarih bilgilerini tazelesin ve bu günle karşılaştırsın. Görecekler ki, koşullar çok benziyor, taleplerde. Sonuçların farklı olması ise, O akıla karşı, bir kırma hareketinin yükseltilmesiyle mümkündür. Yeni meclisin ya da başkanının, “Aklınız varsa dört yıla kadar Kürtçe konuşmayı öğrenin” deme basireti gösterip gösteremeyeceği, sonucun değişip değişmeyeceğini de gösterecektir.


Son söz;

Osmanlıcılığın kendini yeniden gösterdiği bir süreçteyiz. İdeolojilerin çökmesi, biline gelen siyasi-ekonomik medreselerin iflası, var olan bir biçimde ayakta kalan eski dayanaklara yaslanmayı getirdi. Dindir bu. Dine yönelen yoğun isteğin kaynaklarından biri de, böylesi boşluklarda oluştu. Hiçbir ciddi toplumsal siyasal ekonomik kültürel hukuki çağdaş önerisi olmayan din sustukça, boşluğu dolduracak tek alternatif olarak belirdi. Gerçek bu değildir. Ancak konjonktür bun sonuca geçit verdi. Osmanlı harabelerinin sanal yükselişi de böyle başladı. Osmanlının çimentosu dindir hatırlatması yapıldı. Oysa Osmanlının tarih içinde kaç tür çimentosu vardı, saymakla bitmez.

Ulusalcı-milliyetçi sığlıklardan daha çok AKP, bu hattı temsil eder gibidir. Kürtleri diğer etnik yapıları kapsamanın aracı olarak din elinden gelini ardına koymadan kendini pazarlamaktadır.

AKP’de kendini ifade eden İslami yükselişin çağrıştırdığı, Osmanlılık gibi farklı etnik yapıların İslam dini çimentosuyla ancak tutunabileceği yönündeki olumlayıcı yaklaşımların mumu yatsıya kadardır. Bunlara sözüm, tarihten ders alınacaksa, işte ders burada durmaktadır. 130 yıl önceki durumu görün ve aynı hataya düşmeyin. Aradığınız çimento özgürlük ve demokrasi damarlarının asil kanında mevcuttur, başka yerde değil.

Satırlarımı sonlarken, burada geçen sıkıcı örneklemeler ve kanlı davranışların tek sorumlusunun egemen güçler olduğunun bilinmesini isterim. Hiçbir zaman bir egemen etnik yapının ya da ezen ulusun, toptancı yöntemle suçlanamayacağını ısrarla belirtirim. Türk ulusu bu açıdan münezzehtir. Her ulus gibi Türk ulus da, egemenlerinin açtığı yaraları saracak aydın kuşaklar yaratmaya muktedirdir. Bu gibi olumsuz örneklerin ağır töhmetinden, kendi tutum ve duruşlarıyla kurtulacağına inancım tamdır. O zaman, özgürlük ve demokrasi herkes için, bir barış coğrafyasında ikame edilmiş olacaktır.

Hiç yorum yok: